Spis treści:
Stal nierdzewna a kwasówka
Czym charakteryzuje się stal nierdzewna?
Nierdzewka, a może stal kwasowa?
Dawne normy dotyczące stali nierdzewnej i kwasoodpornej
Obecny status norm stali nierdzewnej
Jak odróżnić stal nierdzewną od kwasówki?
Stal nierdzewna a kwasówka
Stale o właściwościach antykorozyjnych stanowią zaledwie kilka procent wszystkich gatunków stali wykorzystywanych w przemyśle. Wszystko wskazuje jednak, iż trend jest wzrostowy, a materiały znajdują coraz szersze zastosowanie w kolejnych dziedzinach.
Stal nierdzewna to grupa stopów żelaza z węglem, do których dodawane są pierwiastki uszlachetniające w postaci chromu i niklu. Dzięki temu zabiegowi, są to materiały o specjalnych właściwościach fizykochemicznych.
Czym charakteryzuje się stal nierdzewna?
Jak sama nazwa wskazuje, stal tego typu charakteryzuje wysoka odporność na korozję. Na tym jednak jej specyfika się nie kończy. Jak się okazuje, gatunki stali nierdzewnej wykazują się również dużą odpornością na szkodliwe czynniki zewnętrzne i wysokie temperatury. Fakt ten powoduje, że produkty takie jak rura nierdzewna, blacha nierdzewna, elementy złączne i inne odporne na korozję wyroby, znajdują szerokie zastosowanie w różnych środowiskach, gdzie ceni się wysoką odporność.
Nierdzewka, a może stal kwasowa?
Stal nierdzewna niejedno ma imię. Często określana jest jako nierdzewka, jednak część specjalistów i wykonawców określa ją mianem stali kwasoodpornej. Czy to błąd? Jakie są różnice pomiędzy tymi materiałami?
Sugerując się nazewnictwem, można dojść do jasnego wniosku, że stal kwasoodporna wytrzymuje działanie kwasów a stal nierdzewna jest odporna na procesy korozyjne. Jest w tym ziarno prawdy, choć jednak to znaczne uproszczenie. Warto zaznaczyć, że popularna kwasówka jest również materiałem o właściwościach antykorozyjnych. Warto również podkreślić, iż stal nierdzewna lepiej od stali czarnej znosi działanie kwasów. Dla niewprawionych w temacie może być to niezwykle mylące. Między innymi dlatego pojawiają się problemy z klasyfikacją obu typów materiału.
Dawne normy dotyczące stali nierdzewnej i kwasoodpornej
Większość wątpliwości może rozwiać przytoczenie nieaktualnej, ale stosowanej w przeszłości polskiej normy dotyczącej tych materiałów, czyli PN-71/H-86020.
Norma uznawała za stale nierdzewne wszystkie materiały, w których zawartość chromu była powyżej 12 %. Wśród stali wyszczególniono kilka wariantów, które różniły się między sobą budową krystaliczną.
Według wytycznych dawnej normy, jedną z odmian stali nierdzewnej była właśnie stal kwasoodporna, która mogła być stopem chromowym (lub chromowo-niklowym). W tym przypadku zawartość dodatków określano na poziomie 15 - 20 % chromu i od 8 - 14 % niklu. Taka stal musiała mieć strukturę krystaliczną (tzw. stal austenityczna), co zapewniało odpowiednią odporność na wszystkie kwasy organiczne i większość nieorganicznych. Stąd też stal kwasoodporna.
Obecny status norm stali nierdzewnej
Kolejną z przyczyn częstego mylenia armatury ze stali nierdzewnej od tej z materiału kwasoodpornego jest obecnie obowiązująca norma europejska PN-EN 10088.
Nowa norma podchodzi do produktów ze stali od nieco innej strony. Wyrób hutniczy może być zaklasyfikowany jako stal nierdzewna, żaroodporna i żarowytrzymała. Tymczasem klasyfikacje i podziały stopów wrzucają stal kwasoodporną do kategorii stali nierdzewnych. W związku z tym, popularna kwasówka praktycznie przestała występować w technicznej terminologii.
Czy jesteś w stanie odróżnić od siebie produkty ze stali nierdzewnej od kwasówki, mając w ręce dwa płaskowniki? Podpowiadamy - to możliwe. Z pewnością specjaliści dostrzegą inną strukturę i sposób wykończenia danego materiału.
Problem pojawi się w przypadku, kiedy płaskownik nierdzewny trzeba będzie zakwalifikować do konkretnej grupy. Jak sobie z tym poradzić?
SZYBKIE ZAPYTANIE
Na zapytania odpowiadamy w godzinach 7-16 od Poniedziałku do Piątku.
Jak odróżnić stal nierdzewną od kwasówki?
Tu najprostsza metoda polega na przyłożeniu do materiału magnesu. Stal czarna jak i stal nierdzewna jest podatna na zjawisko przyciągania magnetycznego. Inaczej ma się sprawa w przypadku struktury austenitycznej stali - kwasoodporna nie jest magnetyczna i nie przyciąga magnesu.
Oczywiście, istnieją też metody oddziaływania na materiał odpowiednimi związkami chemicznymi, co pozwoli szybko ocenić ich odporność kwasową. Mimo to, dla użytkownika o wiele łatwiejsze będzie odczytanie rodzaju stopu stali ze specyfikacji produktu, który został zastosowany do produkcji rur lub nypli kwasoodpornych.
Wyróżnić można różne gatunki stali nierdzewnej: 0H18N9, 1H18N12T, H17N13M2T itp. Jeszcze łatwiej sprawę rozwiązano w przypadku elementów złącznych. Śruby, nakrętki czy nawet śrubunki kwasoodporne określone są symbolem A4, podczas gdy produkty odporne na korozję mają oznaczenia A2.
Czym charakteryzują się ferrytyczne stale nierdzewne?
- Dobrą odpornością na korozję i utlenianie (dotyczy zwłaszcza korozji naprężeniowej wywołanej przez chlorki).
- Dobrą ciągliwością i umiarkowaną podatnością na kształtowanie.
- Słabą odpornością na pękanie przy obciążeniu dynamicznym.
- Małą podatnością na tworzenie złączy spawalniczych.
- Ponadto, są magnetyczne i dobrze przewodzą ciepło.
- Popularne gatunki: 1.4512, 1.4016, 1.4521.
Znak | Numer |
AISI ASTM |
C | Cr | Ni | Mo | Inne |
X6Cr13 | 1.4000 | 410S | 0,08 | 13,0 | - | - | - |
X6CrAl13 | 1.4002 | 405 | 0,08 | 13,0 | - | - | Al |
X2CrNi12 | 1.4003 | S41003 | 0,03 | 11,5 | 0,65 | - | N |
X6Cr17 | 1.4016 | 430 | 0,08 | 17,0 | - | - | - |
X6CrMo17-1 | 1.4113 | 434 | 0,08 | 17,0 | - | 1,2 | - |
X2CrTiNb18 | 1.4509 | 441 | 0,03 | 18,0 | - | - | Ti |
X3CrTi17 | 1.4510 | 439 | 0,05 | 17,0 | - | - | Ti |
X2CrTi12 | 1.4512 | 409 | 0,03 | 11,5 | - | - | - |
X6CrNiTi12 | 1.4516 | 414 | 0,08 | 11,5 | 1,25 | - | Ti |
X2CrMoTi18-2 | 1.4521 | 444 | 0,03 | 18,5 | - | 2,0 | Ti |
X2CrMoTi29-4 | 1.4592 | 447 | 0,02 | 28,0 | - | 4,0 | Ti |
X2CrTiNbVCu22 | 1.4622 | S44330 | 0,02 | 21 | - | - | Ti, Mn |
Austenityczne stale nierdzewne charakterystyka
Stale nierdzewne austenityczne charakteryzują się:
- Bardzo dobrą odpornością na korozję.
- Zwiększoną podatnością na kształtowanie i dużą ciągliwością.
- Wysoka i stabilna odporność na pękanie.
- Bardzo dobrą spawalnością.
- Ponadto, są niemagnetyczne i słabo przewodzą ciepło (choć w przypadku obróbki na zimo może pojawić się zjawisko magnetyzmu).
- Popularne gatunki: 1.4301, 1.4401.
Znak | Numer |
AISI ASTM |
C | Cr | Ni | Mo | Mn | Inne |
X12CrMnNiN17-7-5 | 1.4372 | 201 | ≤0,15 | 17,0 | 4,5 | - | 6,5 | N |
X12CrMnNiN18-9-5 | 1.4373 | 202 | ≤0,15 | 18,0 | 5,0 | - | 9,0 | N |
X10CrNi18-8 | 1.4310 | 301 | 0,1 | 18,0 | 7,7 | - | - | - |
X2CrNiN18-7 | 1.4318 | 301LN | ≤0,03 | 17,5 | 7,0 | - | - | N |
X5CrNi18-10 | 1.4301 | 304 | ≤0,07 | 18,5 | 9,0 | - | - | - |
X2CrNi19-11 | 1.4306 | 304L | ≤0,03 | 19,0 | 11,0 | - | - | - |
X2CrNi18-9 | 1.4307 | 304L | ≤0,03 | 18,5 | 9,0 | - | - | - |
X6CrNiTi18-10 | 1.4541 | 321 | ≤0,08 | 18,0 | 10,5 | - | - | Ti |
X5CrNiMo17-12-2 | 1.4401 | 316 | ≤0,07 | 17,5 | 11,5 | 2,25 | - | - |
X2CrNiMo17-12-2 | 1.4404 | 316L | ≤0,03 | 17,5 | 11,5 | 2,25 | - | - |
X6CrNiMoTi17-12-2 | 1.4571 | 316Ti | ≤0,08 | 17,5 | 12,0 | 2,25 | - | Ti |
X1NiCrMoCu25-20-5 | 1.4539 | 904L | ≤0,02 | 19,0 | 25,0 | 4,5 | - | Cu |
X1CrNiMoCuN20-18-7 | 1.4547 | S31254 | ≤0,02 | 20,0 | 18,0 | 6,5 | - | N,Cu |
X2CrNiMnMoN25-18-6-5 | 1.4565 | S34565 | ≤0,03 | 25,0 | 17,5 | 4,5 | 6,0 | N |
Stal nierdzewna - sprawdź ofertę Ulamex
Szukasz dobrej stali nierdzewnej? Nasze produkty charakteryzują się korzystnym stosunkiem jakości do ceny. Sprawdź naszą ofertę. Zapraszamy do zapoznania się z warunkami współpracy. Zajmujemy się kompleksowym wyposażeniem w różnego rodzaju wyroby ze stali i aluminium.
Sprawdź nasze inne artykuły:
Spawanie stali nierdzewnej | Balustrady balkonowe aluminiowe | Rodzaje stali nierdzewnej
Stal nierdzewna i kwasoodporna zyskuje na popularności. Niebywała odporność na korozję oraz atrakcyjny wygląd sprawia, że chętnie korzysta się z niej w wykończeniach indywidualnych projektów. W ofercie Ulamex znajdziesz szeroki wybór artykułów ze stali nierdzewnej i kwasoodpornej. Sprawdź już dziś!